W roku 2023 Bruksela rozpocznie prace nad nowymi inicjatywami legislacyjnymi, które będą miały niewątpliwie wpływ na polskich przewoźników międzynarodowych. Oprócz nowych propozycji w zakresie redukcji emisji i walki z ociepleniami klimatu, możemy spodziewać się także powrotu do prac nad transportem kombinowanym oraz nowych regulacji dotyczących transportu ponadgabarytowego.
W dobie cyfrowej transformacji nie zabraknie także propozycji dotyczących digitalizacji w transporcie oraz szans i wyzwań z tym związanych. Komisja planuje zająć się także opóźnieniami w płatnościach oraz niedoborem wykwalifikowanych pracowników w UE. Zapowiada się więc bardzo ciekawy i intensywny rok.
Plan prac Komisji Europejskiej na 2023 rok
W połowie października Komisja Europejska przedstawiła program prac na 2023 r. Jak czytamy w komunikacie prasowym „określono w nim odważny plan reagowania na wielorakie kryzysy, z jakimi borykają się obecnie Europejczycy w swoim codziennym życiu, a jednocześnie zobowiązano się do zwiększenia wysiłków na rzecz transformacji ekologicznej i cyfrowej, dzięki którym poprawi się odporność Unii Europejskiej.” Program prac Komisji zawiera 43 nowe inicjatywy polityczne w ramach sześciu naczelnych celów określonych przez przewodniczącą KE Ursulę von der Leyen.
Inicjatywy w ramach „Europejskiego Zielonego Ładu”
Skutki zmian klimatu stają się coraz poważniejsze, dlatego według Komisji Europejskiej szybsza transformacja ekologiczna jest kluczowa dla przezwyciężenia kryzysu klimatycznego oraz wzmocnienia europejskiej gospodarki i bezpieczeństwa. Komisja Europejska przedłożyła już większość wniosków legislacyjnych niezbędnych do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu w ramach tzw. pakietu „Fit for 55”. W ostatnim czasie Komisja przedstawiła także propozycje dotyczące nowych europejskich norm emisji z pojazdów Euro 7 dla samochodów osobowych, dostawczych, ciężarowych i autobusów. Nadal jednak na publikację czeka kilka inicjatyw, w tym projekt legislacyjny dotyczący redukcji emisji CO2 z pojazdów ciężarowych (Rozporządzenie 2019/1242). Projekt ten wzbudza bardzo wiele emocji i kontrowersji. Obecnie Parlament Europejski oraz Rada UE finalizują pracę nad podobnymi regulacjami dla pojazdów osobowych i vanów, proponując wspólnie zaprzestanie produkcji pojazdów z silnikami spalinowymi od 2035 r. Istnieją więc obawy, że legislatorzy poprą podobne rozwiązania także w przypadku pojazdów ciężarowych.
Komisja Europejska chce nadal pracować nad dalszą ekologizacją transportu towarowego w celu ograniczenia emisji i zanieczyszczenia powodowanego przez transport w miarę przechodzenia na bardziej inteligentną i zrównoważoną mobilność.
Komisja Europejska chce nadal pracować nad dalszą ekologizacją transportu towarowego w celu ograniczenia emisji i zanieczyszczenia powodowanego przez transport w miarę przechodzenia na bardziej inteligentną i zrównoważoną mobilność. W tym kontekście Komisja planuje opublikować w drugim kwartale 2023 r. projekt rewizji dyrektywy w sprawie obciążeń i wymiarów oraz rewizji dyrektywy w sprawie transportu kombinowanego. W przypadku rewizji dyrektywy (UE) 2015/719 ws. obciążeń i wymiarów, Komisja sprawdza czy obecne przepisy są wystarczające do zapewnienia swobodnego przepływu towarów, redukcji emisji CO2 oraz ograniczenia zagrożeń dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zgodnie z zapowiedziami rewizja obecnych przepisów będzie dotyczyła z pewnością kwestii fragmentaryzacji rynku użytkowania pojazdów ponadgabarytowych i przeważonych w kontekście rozmaitych krajowych przepisów oraz porozumień wielostronnych, a także w kontekście zróżnicowanych wymogów i systemów zezwoleń. Komisja będzie chciała także zaproponować przepisy mające na celu wprowadzanie zachęt do znaczącego zwiększenia absorpcji bezemisyjnych i napędzanych paliwami alternatywnymi pojazdów ciężkich.
Rozwiązania cyfrowe mają sprawić, że europejska gospodarka stanie się bardziej efektywna i mniej zasobochłonna, a jednocześnie przyczynią się do zminimalizowania śladu środowiskowego i klimatycznego.
Przedmiotem rewizji będą także najprawdopodobniej kwestie związane z nieskutecznym i niespójnym egzekwowaniem przepisów dotyczących transportu transgranicznego w odniesieniu do pojazdów ciężkich. Rewizja dyrektywy 92/106/EWG ws. transportu kombinowanego była częścią Pakietu Mobilności. Prace nad nią zostały zamrożone, Komisja Europejska pracuje obecnie nad zmienioną wersją projektu legislacyjnego. Głównym celem nowych przepisów jest wspieranie przejścia z transportu drogowego towarów na mniej emisyjne rodzaje transportu, takie jak żegluga śródlądowa, transport morski i kolej. Obecne przepisy okazały się niewystarczające w tym kontekście. W ramach rewizji Komisja planuje rozszerzenie zakresu dyrektywy na większą ilość operacji transportowych, stworzenie większych możliwości wsparcia dla transportu intermodalnego oraz zmniejszanie kosztów zewnętrznych tego rodzaju transportu.
Rewizja pakietu dotyczącego zdatności do ruchu drogowego
Projekty legislacyjne będą dotyczyły zmian trzech dyrektyw:
– dyrektywy 2014/45/WE w sprawie okresowych badań zdatności do ruchu drogowego pojazdów silnikowych;
– dyrektywy 2014/47/WE w sprawie drogowej kontroli technicznej pojazdów użytkowych;
– dyrektywy 1999/37/WE w sprawie dokumentów rejestracyjnych pojazdów, zmienionej dyrektywą 2014/46/WE.
Szczególnym celem rewizji jest zapewnienie funkcjonowania nowoczesnych elektronicznych podzespołów odpowiadających za bezpieczeństwo, zaawansowanych systemów wspomagania kierowców i funkcji zautomatyzowanych w całym cyklu życia pojazdów, a także przeprowadzanie miarodajnych badań emisji podczas kontroli pojazdów. Komisja chce także poprawić elektroniczne przechowywanie i wymianę odpowiednich danych dotyczących zdatności do ruchu drogowego i danych identyfikacyjnych pojazdów między państwami członkowskimi UE, a także ułatwić digitalizację dokumentów administracyjnych i certyfikatów.
Wspieranie transformacji cyfrowej i sektora MŚP
Obok transformacji ekologicznej Bruksela intensyfikuje także działania wspierające transformację cyfrową. Rozwiązania cyfrowe mają sprawić, że europejska gospodarka stanie się bardziej efektywna i mniej zasobochłonna, a jednocześnie przyczynią się do zminimalizowania śladu środowiskowego i klimatycznego. Według Komisji Europejskiej w przypadku mobilności „cyfryzacja może być katalizatorem sprawnie działającej multimodalności i większej zrównoważoności.” Dlatego w pierwszej połowie 2023 r. opublikowany zostanie projekt stworzenia wspólnej europejskiej przestrzeni danych dotyczących mobilności w celu pobudzenia cyfryzacji sektora mobilności i promowania innowacyjnych rozwiązań. Celem projektu ma być ułatwienie dostępu, łączenia i wymiany danych dotyczących transportu i mobilności pomiędzy istniejącymi bazami danych oraz zagwarantowanie lepszej ochrony danych, generowanych przez przedsiębiorstwa oraz osoby prywatne.
Aby przygotować się na nowe rozwiązania w zakresie mobilności, Komisja zaproponuje również unijne ramy regulacyjne dotyczące hiperpętli. Komisja chce w ten sposób przygotować się na wdrożenie tego rozwiązania w zakresie szybkiego i niskoemisyjnego transportu.
Pandemia Covid 19 pokazała, jak ważny jest dobrze funkcjonujący rynek wewnętrzny UE. Z okazji 30. rocznicy jego utworzenia Komisja Europejska opracuje komunikat w sprawie jednolitego rynku, w którym ma przedstawić istotne korzyści, jakie możemy z niego czerpać oraz zidentyfikować luki w jego wdrażaniu i przyszłe priorytety jego rozwoju. Dodatkowo według Komisji konieczne jest także usunięcie przeszkód, które nadal hamują rozwój małych przedsiębiorstw w Europie. W związku z tym Komisja zapowiedziała, że w trzecim kwartale 2023 r. przedłoży pakiet pomocy gospodarczej dla MŚP, a także przedstawi projekt rewizji dyrektywy 2011/7/UE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w celu zmniejszenia obciążeń dla MŚP. Już w 2019 r. Parlament Europejski zwracał uwagę na fakt, że opóźnienia w płatnościach dotykają wszystkich sektorów gospodarki, ale są szczególnie rozpowszechnione w sektorach takich jak transport. Dodatkowo według PE opóźnienia odpowiadają za co czwarte bankructwo przedsiębiorstw w UE. Problem ten nasilił się jeszcze bardziej w trakcie pandemii Covid 19.
Komisja Europejska przedstawi projekt rewizji dyrektywy 2011/7/UE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w celu zmniejszenia obciążeń dla MŚP.
Niedobory pracowników w UE
Wiosną 2022 r. Komisja Europejska opublikowała „Pakt o migracji i azylu”, aby poprawić zarządzanie legalną migracją i jednocześnie zmniejszyć niedobory wykwalifikowanej siły roboczej. Przy tej okazji przedstawiono szereg inicjatyw, mających na celu przyciągnięcie do UE wykwalifikowanych pracowników, w tym kierowców. W 2023 r. Komisja planuje jeszcze bardziej zintensyfikować działania w tym zakresie. Komisja będzie dążyć do postępów we wdrażaniu pakietu dotyczącego umiejętności i talentów w celu usprawnienia napływu legalnych migrantów. Działania te mają zostać wzmocnione nową inicjatywą, która ułatwi uznawanie kwalifikacji obywateli państw trzecich w celu przyciągnięcia na nasz kontynent osób posiadających odpowiednie umiejętności. Kwestia ta będzie ważnym elementem Europejskiego Roku Umiejętności 2023. Komisja planuje także przeprowadzenie rewizji europejskiej dyrektywy ws. praw jazdy.
Komisja Europejka nie zwalnia tempa. Rok 2023 zapowiada się intensywnie. Z pewnością warto nie tylko śledzić, ale także zaangażować się w prace legislacyjne w 2023 r., tak aby głos polskiego transportu międzynarodowego był słyszalny w Brukseli.
Opóźnienia w płatnościach odpowiadają za co czwarte bankructwo przedsiębiorstw w UE.
Autorka
Margareta Przybyła
doradca ds. europejskich
Posiada teoretyczną oraz praktyczną wiedzę na temat sektora transportu drogowego i delegowania pracowników. Doświadczenie zawodowe zdobywała przez ponad 16 lat, pracując w Brukseli. W ciągu 10-letniej pracy w Parlamencie Europejskim czynnie uczestniczyła w pracach legislacyjnych m.in. nad Pakietem Mobilności oraz nad Dyrektywą wdrożeniową ws. delegowania pracowników. Posiada praktyczną wiedzę na temat kompetencji i funkcjonowania instytucji UE oraz procesu legislacyjnego. Jest członkiem Grupy Ekspertów ds. delegowania kierowców przy Komisji Europejskiej. Od 2019 r. prowadzi własną działalność doradczą w Brukseli pn. MP-Public Affairs, w ramach której wspiera swoich klientów w kontaktach z instytucjami UE. Więcej informacji na temat działalności można znaleźć na stronie: www.,p-publicaffairs.eu
Materiały źródłowe:
Komisja przyjmuje program prac na 2023 r.: (europa.eu)
Program prac KE 2023: resource.html (europa.eu)
Annex do programu: resource.html (europa.eu)
