Artykuł ukazał się wydaniu 2/2022 ( kwiecień-maj) czasopisma Transport Manager
Prześwietlenie zarobków kierowców zawodowych w 2021 r.
Najnowszy raport Polskiego Instytutu Transportu Drogowego dokładnie prześwietlił zarobki kierowców zawodowych w Polsce. W 2021 r., najlepiej zarabiało się w transporcie międzynarodowym, wykonując pracę w systemie 3/1 i 4/1. Dodatkowo 6 na 10 kierowców stwierdziło, że pandemia COVID-19 nie miała wpływu na ich wynagrodzenia.
Cały czas utrzymuje się wysoki wskaźnik korzystania z nowych technologii, z 70 procentową grupą osób używających ich regularnie. Dominowała nawigacja; informacja o utrudnieniach w ruchu, w czasie rzeczywistym oraz asystent ecodrivingu. Pojawia się pytanie ile dokładnie zarabiają kierowcy i co ma największy wpływ na wykonywanie przez nich tej profesji?
Kierowcy starzeją się
Raport „Zarobki kierowców zawodowych w Polsce. Nowoczesne technologie dla kierowców i przewoźników” podsumowuje badania przeprowadzone przez PITD. W tegorocznej, piątej już odsłonie, opisano sytuację na rynku w 2021 r., a więc przed wprowadzeniem regulacji związanych z Pakietem Mobilności. Opracowanie oparto o badania ankietowe, przeprowadzone na reprezentatywnej próbie 850 truckerów oraz 300 pracodawców. Co więcej, analiza zarobków kierowców w Polsce, to tylko część raportu. Dużą uwagę poświęcono nowoczesnym technologiom, wspierającym ich pracę, a także czynnikom motywującym do wykonywania zawodu.
– 62 proc. kierowców wykonuje transport międzynarodowy na terenie Unii Europejskiej, a dodatkowe 10 proc. poza jej obszarem. Pozostałych 19 proc. jest zatrudnionych w ruchu krajowym. Z kolei 9 proc. ankietowanych wykonuje ruch typowo lokalny, czyli w promieniu do 100 km od miejsca zamieszkania – wskazuje dr inż. Justyna Świeboda, prezes PITD, współautorka raportu. – W 2021 r. zwiększył się odsetek osób jeżdżących na trasach poza Unią Europejską. W porównaniu do 2020 r., w całej populacji truckerów, wzrósł też odsetek osób powyżej 50 roku życia. Zdecydowanie zmniejszyła się za to liczba osób młodych. Może to potwierdzać obserwowany trend, stale zmniejszającej się liczby kierowców zawodowych w Polsce
Najlepsza wypłata – za prowadzenie zestawu
Raport prezentuje zarówno średnie kwoty zarobków, jak i medianę dochodów. Dodatkowo porównano w nim wynagrodzenia od 2017 r. W okresie między 2017-2021 r. zaobserwowano wzrost wynagrodzeń o ok. 25 proc. Swoistą awangardą zawodu kierowcy zawodowego są osoby prowadzące zestaw z naczepą, wykonujące przewozy międzynarodowe na obszarze Unii Europejskiej. Najwięcej badanych kierowców zarabiało w 2021 r., pomiędzy 6 a 7 tys. zł netto. Jako ich wynagrodzenie przyjęto całość wpływów, zaliczając w ich poczet diety, ryczałty czy oferowane premie.
W 2021 r., najlepiej zarabiało się w transporcie międzynarodowym, wykonując pracę w systemie 3/1 i 4/1.
– 1/3 kierowców zarabia powyżej 7 tys. zł netto. Oznacza to, że zarobki kierowców plasują się znacznie powyżej średniej krajowej. 72 proc. badanych pracuje jednak w ruchu międzynarodowym – dodaje dr inż. Justyna Świeboda. Przed wdrożeniem nowych zasad wynagradzania, wynikających z Pakietu Mobilności, w skład miesięcznego wynagrodzenia kierowcy wchodziła podstawa, wynikająca z umowy, powiększona o dietę i ryczałt. Dodatkowo 3 na 10 badanych wskazało, że ich pracodawca wypłacał im premie lub bonusy. Ostatecznie w skład wynagrodzenia wchodziły: 57,8 proc. dieta i ryczałt; 27,6 proc. premia i bonusy oraz 15,5 proc. pozostałe elementy.
Większość kierowców lubi swoją pracę
Nowoczesny i dobrze zarabiający kierowca zawodowy, to przede wszystkim osoba korzystająca z technologii i znająca języki obce. W grupie osób z zarobkami około 7 tys. zł netto, aż 72 proc. włada językiem angielskim. Niemieckim pochwaliło się 49 proc. Ważnym elementem jest doświadczenie. Najlepiej zarabiały osoby pracujące w zawodzie powyżej 10 lat. Co ciekawe, okazuje się, że zbyt długa lojalność w jednej firmie nie popłaca. Pracujący powyżej 10 lat u jednego przewoźnika zarabiali wyraźnie mniej niż ich koledzy z krótszym stażem.
– Pracodawcy mogą proponować wyższą stawkę, aby zachęcić kandydatów do zmiany zawodu lub spróbowania czegoś „innego”, „nowego”. Z kolei pracownicy z długim stażem, są przyzwyczajeni do polityki firmy, pogodzili się ze swoją stawką i nie do końca wiedzą, że mogą zarabiać więcej. Wysokie zarobki mają również pracownicy ze stażem pomiędzy 5, a 10 lat – wylicza dr inż. Justyna Świeboda. 93 proc. spośród najlepiej zarabiających osób pracowało w oparciu o umowę o pracę, 95 proc. prowadziło zestaw z naczepą a 94 proc. pracowało w transporcie międzynarodowym. Warto nadmienić, że w tej grupie respondentów aż 82 proc. zadeklarowało, że lubi swoją pracę.
Nowoczesny i dobrze zarabiający kierowca zawodowy, to przede wszystkim osoba korzystająca z technologii i znająca języki obce.
Satysfakcja z zawodu a zarobki kierowców w Polsce
W dobie deficytu kierowców i dużej konkurencji na rynku, pracodawcy muszą zabiegać o zatrzymanie doświadczonego personelu w ich firmie. Samo wynagrodzenie może zatem nie wystarczyć. Z przeprowadzonych badań wynika, że to nie zarobki, pomimo faktu ich atrakcyjności, motywują do pracy za kółkiem. Kierowcy po prostu lubią swoją pracę.
– 72,3 proc. kierowców stwierdziło, że lubi swoją pracę, co oznacza spadek w porównaniu do roku 2020, gdzie było to aż 85 proc. – dodaje dr inż. Justyna Świeboda. Właściwie dopasowany zestaw benefitów motywujących, mógłby wpłynąć na zwiększenie satysfakcji zawodowej. Zaledwie 2 na 10 pracowników otrzymuje takie bonusy. – Analizowaliśmy różne benefity. Karta Multisport i prywatna opieka medyczna, to już w zasadzie standard, oferowany wszędzie. Może warto inaczej motywować, np. poprzez kursy językowe, czy wykupienie abonamentu na Netflix? Można to zrobić na współdzielonych kontach. W opinii kierowców istotne są szkolenia z zakresu ecodrivingu, kursy językowe oraz szkolenia z podstaw znajomości prawnych aspektów pracy, takich jak: czas pracy i Pakiet Mobilności – przekonuje prezes PITD.
Wśród najbardziej pożądanych przez truckerów benefitów znalazły się: chęć posiadania dodatkowego ubezpieczenia (16,1 proc.); możliwość używania telefonu służbowego do celów prywatnych (16 proc.); dopłata do dojazdów do pracy (14,4 proc.); bony okolicznościowe (13,1 proc.); dofinansowanie kursów i szkoleń (11,7 proc.) czy świadczenia socjalne (8,9 proc.).
Nowoczesna ciężarówka zaawansowana jak kokpit pilota
Technologie ułatwiają prowadzenie pojazdu, pozwalając skupić się na tym, co jest najważniejsze, czyli bezpiecznym dotarciu do celu. Kierowcy najczęściej (25,3 proc.) korzystali z profesjonalnej nawigacji dla pojazdów ciężarowych. Ustalono także, że nie mniej popularnym rozwiązaniem był asystent ecodrivingu (19 proc.), polegający na aktywnym doradzaniu kierowcy w trakcie jazdy. System pozwala znacząco poprawić ekonomikę jazdy, poprzez płynniejsze prowadzenie ciężarówki czy właściwe używanie tzw. „jałowego biegu”. – Dzięki telematyce można zredukować koszty nawet o 20 proc., np. po wdrożeniu systemu telematycznego w firmie Everest Logistics Services i usprawnieniu procesów związanych z planowaniem, wykorzystaniem floty oraz kontrolą paliwa i stylu jazdy, oszczędności wynoszą od 100 do 200 EUR na pojazd miesięcznie. Przy flocie liczącej 20 pojazdów daje to oszczędność rzędu od 2-4 tys. EUR miesięcznie, a w ciągu roku nawet 48 tys. EUR – wskazuje Piotr Czajka, Field Sales Manager, Webfleet Solutions Poland. Wśród popularnych technologii, w kabinie ciężarówki znalazły się też informatory live o utrudnieniach na trasie – 18,4 proc. użytkowników; wideorejestratory i kamery samochodowe (15,6 proc.), których główną zaletą jest nagrywanie materiału dowodowego w razie wypadku, czy kolizji na drogach. Na liście znalazł się także monitoring GPS i lokalizacja pojazdu (11,3 proc.); elektroniczne aplikacje do kontroli i przesyłania do centrali wyników sprawności pojazdów, tzw. vehicle check (4,5 proc.) oraz terminale kierowcy, oparte o tablety pokładowe z zestawem aplikacji (5,4 proc.).
W dobie deficytu kierowców i dużej konkurencji na rynku, pracodawcy muszą zabiegać o zatrzymanie doświadczonego personelu w ich firmie.
Rok 2022 w cieniu Pakietu Mobilności
Aktualny raport PITD po raz ostatni opisuje strukturę wynagrodzeń opartą na starych zasadach naliczania. Przyszłoroczne badania, zostaną zestawione z bieżącymi stawkami. Dopiero ich dokładne porównanie odpowie na pytanie, w jakim stopniu Pakiet Mobilności wpłynie na branżę i realny poziom wynagrodzeń netto. Czy kierowcy na tym stracą czy zyskają? O tym przekonamy się w przyszłorocznym raporcie.
Dokładne kwoty netto zarobków kierowców w Polsce w 2021 r., w bezpłatnym RAPORCIE
/Pobierz https://pitd.org.pl/bezplatny-raport/
AUTOR:
Kamil Zając
Specjalista ds. projektu
Polski Instytut Transportu Drogowego
